13.10.2013

JELONEK ROGACZ - seria CHRZĄSZCZE CHRONIONE

PŁYWAK SZEROKOBRZEŻEK czyli LUCANUS CERVUS - jeden z największych chrząszczy w Polsce
Szarak koszulka, rozmiar S- M
Dostępny w butiku MOBO, ul. Pomorska 39, Wrocław
zamówienia: aniajur.szarak@gmail.com








Jest barwy ciemnobrązowej. Osiąga 6 cm długości (bez żuwaczek). Żuwaczki samca są potężnie rozwinięte i wydłużone, przypominające kształtem poroże jelenia – stąd polska i łacińska nazwa gatunku. Samice posiadają dużo mniejsze żuwaczki. Jelonek żyje w lasach dębowych, żywiąc się głównie sokiem wyciekającym z pni drzew. Owady dorosłe występują w czerwcu. Jak większość chrząszczy, posiadają zdolność lotu, gdyż błoniaste skrzydła drugiej pary są dobrze wykształcone.

Ze względu na niezwykły kształt i rozmiary jelonek stanowił również inspirację artystów. Znane są przedstawienia chrząszcza w miniaturach rękopisu Giovannino De Grassi Officiolo Visconti z 1370 i iluminowanego mszału z 1526 z klasztornej biblioteki w Bressanone. Wykonane z dokumentacyjną precyzją akwarelowe portrety jelonka pozostawili po sobie Albrecht Dürer i Georg Hoefnagel. Akwarela Dürera z tym chrząszczem została wykorzystana jako główny motyw etykietki włoskiej brandy Divino wyprodukowanej w 1986 w Trydencie.
Realistyczne wizerunki jelonka spotykane są często w niderlandzkich martwych naturach, m.in. w kompozycjach kwiatowych Petera Binoita z początku XVII w. Stylizowane przedstawienia chrząszcza spotykane są w dziełach sztuki okresu secesji, m.in. w rysunkach Stanisława Wyspiańskiego i Alfonsa Muchy. Jelonek spotykany jest również wnumizmatyce i filatelistyce, szczególnie w edycjach serii poświęconych ochronie przyrody. Znaczki z nim wydały między innymi poczty AlbaniiBułgariiBelgiiCzechosłowacjiJugosławiiNRDPolskiWęgier i Wielkiej BrytaniiNarodowy Bank Polski wydał w 1997 kolekcjonerską srebrną monetę 20 zł z wizerunkiem jelonka.
Jelonek występuje również w baśniach i literaturze dla dzieci, często jako król owadów lub rycerz.
Rzadkim przypadkiem występowania tego owada w heraldyce jest nadanie przez brytyjską heroldię herbu z nim wklejnocie Wiliamowi Hartwellowi w początku XVI wieku. Jelonek występuje także w herbach kilku rodów o nazwisku Schröder (Schrötter, Schrödder), m.in. patrycjuszowskiej rodziny z Gdańska. Są to herby mówiące, gdyż nazwa rodziny Lucanidae w języku niem. brzmi właśnie die Schröter. Także w herbie Paulusa von Appetzhofen, zołożyciela zameczku namiestnikowskiego w Weingarten występują trzy jelonki złote na czarnym skosie, a w klejnocie jelonek w słup między bawolimi rogami.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz